Ένας από τους πρωτεργάτες της μουσικής εκπαίδευσης στη Θεσσαλονίκη, πρώτος διευθυντής του Ωδείου Θεσσαλονίκης, μετέπειτα Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, σπουδαίος βιολονίστας και συγγραφέας της μεθόδου εκμάθησης βιολιού «Ο Δωδεκάλογος του Βιολιού», ο Αλέξανδρος Καζαντζής αποτελεί μία προσωπικότητα που έχει αφήσει το στίγμα της στην ανάπτυξη της μουσικής τέχνης στη βόρεια Ελλάδα και του οποίου το έργο συμπορεύτηκε με τις πρώτες δεκαετίες λειτουργίας του Κ.Ω.Θ.

Έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές του με Άριστα στην Βασιλική Ακαδημία Μουσικής των Βρυξελλών στην τάξη του περίφημου César Thompson, βιρτουόζου και λαμπρού παιδαγωγού του βιολιού, ο Αλέξανδρος Καζαντζής ξεκίνησε και ο ίδιος να διδάσκει βιολί σε αυτό το ιστορικό μουσικό ίδρυμα της Ευρώπης. Το 1914 του προτάθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος είχε μόλις προχωρήσει στην ίδρυση του νεοσύστατου τότε Ωδείου Θεσσαλονίκης, να αναλάβει την διεύθυνση της πρώτης και μοναδικής έκτοτε κρατικής μουσικής σχολής της Ελλάδας, θέση την οποία και αποδέχτηκε, επιστρέφοντας άμεσα στα
πάτρια εδάφη και μετακομίζοντας στη Θεσσαλονίκη.

Μέσα από την εξαιρετική διοικητική του διαχείριση και την ικανότητά του να ξεπερνάει όλα τα εμπόδια, την ακλόνητη αφοσίωσή του και τον αδιάλειπτο προσωπικό μόχθο, ο Αλέξανδρος Καζαντζής κατάφερε να εδραιώσει το Ωδείο Θεσσαλονίκης σε μία προσφάτως απελευθερωμένη πόλη με ελάχιστη υπάρχουσα προσφορά μουσικής παιδείας, να μαζέψει μεγάλο αριθμό σπουδαστών, να συσπειρώσει τις διαφορετικές κοινότητες της πόλης σε αυτόν τον ναό της λόγιας μουσικής τέχνης και να υπερπηδήσει σημαντικότατους ανασταλτικούς παράγοντες, όπως κτηριακά προβλήματα, πολέμους και
πυρκαγιές. Υπό την διεύθυνσή του, έδρασαν στο ωδείο και στην πόλη της Θεσσαλονίκης σημαντικότατες προσωπικότητες του πολιτισμού, όπως ο Αιμίλιος Ριάδης, ο Λώρης Μαργαρίτης, ο Τέο Κώφμαν, ο Βασίλειος Θεοφάνους, ο Γεώργιος Βακαλόπουλος, κά.

Μέσα από την εμπνευσμένη διεύθυνση του Αλέξανδρου Καζαντζή, το Ωδείο Θεσσαλονίκης εξελίχθηκε σε ένα ακμάζον και μακροημερεύον μουσικό ίδρυμα, που άλλαξε για πάντα τον μουσικό χάρτη της βόρειας Ελλάδας και αποτελεί ακόμη και σήμερα φάρο του πολιτισμού και της μουσικής τέχνης για όλη τη χώρα.

Το Αρχείο περιλαμβάνει Προσωπικά Έγγραφα, Αλληλογραφίες και Χειρόγραφες Παρτιτούρες.